Dlaczego realizujemy spis próbny?

Regulacje międzynarodowe (o których więcej napisaliśmy w obszarze „prawo”) zobowiązują kraje do przeprowadzenia spisu powszechnego raz na 10 lat. Aby wypełnić to zobowiązanie w Polsce uchwalona została ustawa o Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021. W ustawie określono warunki realizacji spisu, przede wszystkim ma on być oparty o dane z rejestrów urzędowych i systemów informacyjnych administracji publicznej oraz o dane zebrane od mieszkańców Polski w trakcie samospisu. Opisana w ustawie organizacja prac spisowych wskazuje również przeprowadzenie dwóch spisów próbnych. Spisy próbne są zaplanowanymi z dużym wyprzedzeniem etapami prac przygotowawczych do spisu powszechnego, który odbędzie się w 2021 roku.

Pierwszy spis próbny zrealizowany w dwóch gminach w październiku 2019 r. pozwolił nam sprawdzić gotowość organizacyjną i funkcjonowanie przyjętych założeń. Testowaliśmy przyjętą metodologię, działanie struktur spisowych, założenia kampanii informacyjnej, czy rozwiązania teleinformatyczne. Był to również czas testowania opracowanej przez nas aplikacji spisowej, jej funkcjonowania oraz percepcji pytań spisowych przez respondentów.

Zebrane spostrzeżenia i uwagi przeanalizowaliśmy, a na podstawie wyciągniętych wniosków udoskonaliliśmy przyjęte rozwiązania. W drugim spisie próbnym podejmujemy próbę generalną przed Narodowym Spisem Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021. Ten spis próbny pozwoli nam zweryfikować przyjęte korekty i dopracować organizację spisu tak, aby w przyszłym roku każdy z nas mógł wypełnić ustawowy obowiązek sprawnie, bez problemu i w krótkim czasie.

Dlaczego nie zrezygnowaliśmy z realizacji spisu próbnego w związku z wprowadzeniem w kraju stanu epidemii?

Główny Urząd Statystyczny w swojej ponad stuletniej działalności mierzył się z wieloma trudnymi sytuacjami, w których zobligowani byliśmy do zachowania ciągłości pracy i wypełniania misji urzędu – dostarczania rzetelnych informacji, opisujących bieżącą sytuację społeczno-gospodarczą kraju.

Raz na 10 lat przed krajowymi urzędami statystycznymi na świecie stoi jedno – najważniejsze dla statystyki publicznej zadanie – realizacja powszechnego spisu ludności. Rundy spisowe są organizowane w tym samym czasie na świecie, aby zachować porównywalność danych z poszczególnych krajów.

Chcemy do tego zadania przygotować się jak najlepiej, niezależnie jaka sytuacja spotka nas w przyszłym roku, kiedy będziemy realizowali Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań. Odpowiednią organizację spisu ludności w 2021 r. zapewniają nam między innymi spisy próbne, a do ich przeprowadzenia zobowiązuje nas ustawa o spisowa.

Zdajemy sobie sprawę z trudnej sytuacji w jakiej znalazł się nasz kraj, a jednocześnie jesteśmy zobligowani ustawowo do przeprowadzenia spisu próbnego. Dlatego też podejmujemy się realizacji tego zadania. To również dla statystyki publicznej czas próby funkcjonowania urzędu i zapewnienie realizacji podstawowych zadań urzędu w niecodziennej sytuacji.

W jaki sposób zostanie przeprowadzony drugi spis próbny?

Aby zagwarantować respondentom i naszym pracownikom bezpieczeństwo (i nie narażać ich zdrowia) zdecydowaliśmy, że drugi spis próbny przeprowadzimy wyłącznie w oparciu o samospis internetowy i telefoniczny (z pomocą rachmistrza). Nie będziemy realizowali spisu próbnego poprzez wywiad bezpośredni, co oznacza, że żaden pracownik statystyki publicznej nie odwiedzi Państwa mieszkania. Dane – zgodnie z ustawą o NSP 2021 – pozyskamy z rejestrów urzędowych i systemów informacyjnych administracji publicznej oraz od mieszkańców Polski.

Przyjęte metody realizacji spisu próbnego pozwolą nam zachować pełne bezpieczeństwo. Jednocześnie sprawdzimy jak jesteśmy przygotowani (statystycy i mieszkańcy gmin) na wypełnienie obywatelskiego obowiązku w czasach kiedy kontakt bezpośredni jest ograniczony.

Aplikacja będzie dostępna na tej stronie od 1 kwietnia 2020 r. Logowanie do aplikacji będzie intuicyjne, bezpieczne i możliwe z komputera oraz telefonu komórkowego, mającego połączenie z Internetem. Jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie w stanie spisać się samodzielnie, pomogą mu w tym nasi rachmistrzowie telefonicznie.

Dlaczego warto wziąć udział w spisie próbnym?

Zaangażowanie gmin i ich mieszkańców oraz udział w spisie próbnym są niezwykle cenne. Mieszkańcy wytypowanych do spisu próbnego gmin biorą udział w „próbie generalnej” przed zaplanowanym na rok 2021 Narodowym Spisem Powszechnym Ludności i Mieszkań. Poprzez udział w spisie próbnym pomagają nam m.in. sprawdzić założenia metodologiczne, funkcjonalność elektronicznego formularza spisowego czy efektywność działań popularyzacyjnych.

Warto przy tym wspomnieć, że poprzez udział w spisie mieszkańcy gmin zyskują realny wpływ na zmiany zachodzące w najbliższym otoczeniu. Dzieje się tak, bo zbierane w spisie dokładne i wiarygodne dane dotyczące lokalnej społeczności wykorzystywane są później do prowadzenia skutecznych polityk rozwoju ważnych dla wspólnoty, a obejmujących tak istotne obszary naszego życia, jak edukacja, praca czy opieka zdrowotna.

Poprzez uczestnictwo w spisie każdy z nas staje się kluczowym uczestnikiem działań, które prowadzą do budowania lepszej przyszłości. Dlatego też Narodowy Spis Powszechny realizujemy pod hasłem „Liczy się każdy”.

Zachęcamy również do włączenia się w upowszechnianie informacji o spisie, licząc, że przyczyni się on do wzmacniania lokalnych więzi społecznych.

Czy moje dane będą bezpieczne?

Narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa stosowane przez statystykę publiczną zapewniają pełną ochronę gromadzonych informacji. Wszystkie zebrane przez respondentów dane są objęte tajemnicą statystyczną. Zapewniamy, że będą należycie i starannie zabezpieczone i nie zostaną nikomu ujawnione.

Informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych zebranych w drugim spisie próbnym

Gdzie mogę się zapoznać z treścią ustawy o spisie?

Treść ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. jest dostępna na stronie: Ustawa o NSP

Gdzie mogę kierować dodatkowe pytania?

Masz pytanie dotyczące spisu? Specjalnie dla Ciebie uruchomiliśmy dedykowaną infolinię: 22 279 99 99 wewnętrzny 8