Cytologia

Cytologia to podstawowe badanie profilaktyczne, którego wykonanie pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy i stanów przedrakowych. To test przesiewowy, który opiera się na ocenie mikroskopowej komórek złuszczonych, pobranych z części szyjki macicy. Odpowiednio przygotowane preparaty komórkowe trafiają do oceny mikroskopowej. Jeśli wynik badania jest nieprawidłowy – stanowi podstawę do dalszej diagnostyki. Zgodnie z zaleceniami medycznymi, cytologię powinna wykonywać każda kobieta co najmniej raz na 3 lata. Gdy nowotwór jest wykryty we wczesnym stadium zaawansowania, przeżycie 5-letnie wynosi ponad 90%. Dla wcześnie wykrytych zmian przedinwazyjnych wyleczalność sięga 100%. Wg danych Krajowego Rejestru Nowotworów za 2019 r., w naszym województwie na raka szyjki macicy zachorowały 103 kobiety. W 2019 r. na ten rodzaj nowotworu zmarły 82 kobiety.

To właśnie z uwagi na dużą wyleczalność nowotworu wykrytego we wczesnym stadium warto robić systematyczne badania ginekologiczne i cytologię. Każde opóźnienie w diagnozie działa na niekorzyść pacjentki – podkreśla dr Małgorzata Talerczyk, zastępca dyrektora ZCO ds. lecznictwa.

Na bezpłatną cytologię zapraszamy kobiety w wieku 25-59 lat, które w okresie ostatnich trzech lat nie miały wykonanego badania cytologicznego na NFZ. Na badanie można zgłosić się w piątek, 4 lutego, w godzinach od 8-14.00 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).

Mammografia

Mammografia to podstawowa i najbardziej popularna metoda diagnostyczna piersi. To badanie proste, szybkie, zazwyczaj niebolesne, nie wymagające żadnego dodatkowego przygotowania. Dawka promieniowania podczas badania jest zbliżona do otrzymywanej podczas prześwietlenia zęba.

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet w naszym województwie, stanowi 25,1% wszystkich zachorowań na nowotwory. Niestety jest to również druga, zaraz po nowotworze płuca przyczyna zgonów wśród kobiet – 13,9%. Wg KRN w 2019 r.
w Zachodniopomorskiem zachorowało na niego 947 kobiet, zmarło 310.

W ZCO, ramach Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi wykonaliśmy w 2021 r. 3692 mammografii. U części kobiet konieczna była dalsza, poszerzona diagnostyka. W jej efekcie wykryliśmy 119 przypadków złośliwego nowotworu piersi. Te kobiety już trafiły na leczenie onkologiczne.

Wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny. Dotyczy to zwłaszcza tych wcześnie wykrytych nowotworów, kiedy nie doszło jeszcze do przerzutów do węzłów chłonnych. Z każdym przerzutem leczenie staje się dłuższe, a ryzyko niepowodzenia rośnie – mówi dr Mariusz Holicki, kierownik Zakładu Diagnostyki Obrazowej ZCO.

Na bezpłatną mammografię zapraszamy kobiety w wieku 50-69 lat (rocznikowo), które nie wykonały badania mammograficznego w ciągu ostatnich dwóch lat. Na badanie można zgłosić się w piątek, 4 lutego, w godzinach od 8-16.30 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).

Samobadanie

W profilaktyce raka piersi ważną rolę pełni także samobadanie. O tym, jak to zrobić prawidłowo opowiemy na zaproszenie Koła Gospodyń Wiejskich z Mierzyna. W prelekcji i pokazie prowadzonym przez pracowników ZCO uczestniczyć też będzie członkini Stowarzyszenia Amazonek „Agata” w Szczecinie, Pani Joanna Łukomska. Pokaz samobadania dla pań z Koła Gospodyń odbędzie w piątek, 4 lutego o godz. 16. w sali na terenie Centrum Handlowego Ster (spotkanie odbędzie się w ścisłym reżimie sanitarnym).

Wykrywalność nowotworów w pandemii

W 2020 roku mieliśmy 10% spadek liczby pacjentów w poradniach specjalistycznych, 20% w leczeniu szpitalnym, w tym 8% w leczeniu zabiegowym – mówi Adrian Sikorski, dyrektor Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie – To bardzo dużo, bo z dużym prawdopodobieństwem należy założyć, że pacjenci nie rozpoczęli także leczenia w innych ośrodkach, po prostu nie byli diagnozowani. Największy spadek obserwowaliśmy w grupach rozpoznań, w których w naszym szpitalu realizujemy kolejne etapy leczenia, np. radioterapię: nowotwory urologiczne, ginekologiczne, płuca.

Przez cały czas trwania pandemii COVID-19 Zachodniopomorskie Centrum Onkologii pracuje bez przerw w udzielaniu świadczeń w poradniach i oddziałach szpitalnych, a zgłaszający się pacjenci mają pełen dostęp do badań i kolejnych etapów leczenia.

Obserwowaliśmy obawy pacjentów przed zarażeniem koronawirusem w dwóch poprzednich latach – dodaje dr Małgorzata Talerczyk – Bywały sytuacje, kiedy pacjenci nawet nie zgłaszali się na zaplanowane operacje. Zaczynamy powolny powrót do poziomu realizacji świadczeń z okresu przed wybuchem pandemii, jednak obserwujemy też zwiększony odsetek pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. To osoby, które nie zostały zdiagnozowane we wczesnym stadium choroby, kiedy szanse na wyleczenie są największe.

W 2019 roku w ZCO hospitalizowanych z różnymi nowotworami było 11 tys. 146 pacjentów, w 2020 – 10 tys. 502, a w 2021 – 10 tys. 743. Dane nie obejmują pacjentów leczonych w trybie dziennym (pacjenci poddawani ambulatoryjnie leczeniu chemioterapią).