Według danych IMGW, średnia temperatura powietrza w styczniu 2023 r. wyniosła w Polsce 2,9°C i była aż o 4,0 stopnia wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (idąc za: https://imgw.pl/wydarzenia/charakterystyka-wybranych-elementow-klimatu-w-polsce-w-styczniu-2023-roku). Mimo to, porównując 2022 r. z 2023 r., liczba osób, którym udzielono świadczenia związane z odmrożeniami nie uległa znacznemu zmniejszeniu. Tendencja w naszym regionie utrzymuje się na podobnym poziomie, czyli oscyluje w granicach około 80 przypadków rocznie. Natomiast liczba udzielonych świadczeń zdrowotnych w ramach NFZ to 346 w 2022 r. i 240 w 2023 r.
W najnowszym Poradniku Pacjenta Narodowy Fundusz Zdrowia pragnie przybliżyć temat odmrożeń.
Co to jest i co sprzyja odmrożeniom części ciała?
Pierwszą przyczyną są temperatury powietrza poniżej 0°C, inne to wiatr i wilgoć – które sprzyjają oziębieniu tkanek, nawet przy temperaturach w plusie. Do odmrożenia szybciej dochodzi też, gdy dokucza nam głód; jesteśmy: na dużej wysokości, osłabieni, zmęczeni, odwodnieni bądź cukrzykami. Dzieci i osoby starsze, ze względu na szybką utratę ciepła ciała, są bardziej podatne na odmrożenia.
Odrębny punkt to alkohol. Spożywanie go w niskich temperaturach zwiększa ryzyko odmrożeń. Po wypiciu, rozszerza naczynia krwionośne i powoduje złudne poczucie ciepła. W rzeczywistości doprowadza do utraty ciepła prze skórę.
Odmrożenia dotykają najczęściej: palców rąk i stóp, policzków, brody, nora oraz uszu.
Jak zaznacza w Poradniku Pacjenta dr n. med. Agnieszka Kardynał, dermatolog – Przy długim czasie ekspozycji na działanie zimna skutki niedokrwienia i niedotlenienia tkanek mogą być nieodwracalne – w skrajnych przypadkach dochodzi nawet do martwicy i amputacji fragmentów obumarłych tkanek.
Jak chronić się przed odmrożeniem w zimę?
- Ubieraj się ciepło, nie zapominając o rękawiczkach, czapce i szaliku
- Ruszaj się; aktywność ruchowa pobudza krążenie krwi, dzięki czemu robi nam się cieplej
- Unikaj wilgoci; wybieraj ubrania i obuwie, które chronią Cię przed wilgocią
- Chroń się przed chłodnym wiatrem; zakrywaj twarz, uszy lub schroń się, gdzie nie ma wiatru
- „Mierz siły na zamiary”; gdy odczuwasz zimno, schroń się i stopniowo ogrzej
Co zrobić, gdy dojdzie do odmrożenia?
Wyziębione miejsce należy ogrzewać stopniowo. Nie wkładać rąk do gorącej wody, bo może dojść do szoku termicznego. Najlepiej dłoń zanurzyć w letniej wodzie, powoli zwiększając temperaturę wody do ok. 40°C.
W przypadku gdy nie ma poprawy przy stopniowym ogrzewaniu, a skóra jest wciąż blada bądź fioletowa i tracimy czucie, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
W sytuacji nagłego zagrożenia zdrowotnego dostępne są zespoły ratownictwa medycznego dzwoniąc:
- z telefonu stacjonarnego pod numer 999
- z telefonu komórkowego pod numery 999 lub 112
Całodobowo działają izby przyjęć (IP) i szpitalne oddziały ratunkowe (SOR). W sytuacji zagrażającej życiu pomoc w niezbędnym zakresie może być udzielona także przez podmiot, który nie ma umowy z NFZ.
Wykaz izb przyjęć i szpitalnych oddziałów ratunkowych można znaleźć na naszej stronie internetowej.
Więcej informacji o odmrożeniach w Poradniku Pacjenta Narodowego Funduszu Zdrowia.
