Podczas pandemii korona wirusa w głębokim interesie społecznym leży promowanie dwóch pozornie przeciwstawnych wzorców zachowań. Z jednej strony #zostańwdomu, czyli izolacja, która stała się przejawem odpowiedzialności społecznej. Z drugiej, solidarność wyrażająca się w inkluzji społecznej grup takich jak seniorzy, osoby chore, samotne. Co z tego dualizmu pozostanie w nas po epidemii?
Kiedy uznamy, że zagrożenie
ustało, jako społeczeństwo przesuniemy się początkowo w kierunku
integracji, ale tylko w ramach lokalnych społeczności, w których
doświadczyliśmy solidarności w czasie epidemii. Nieznacznie
wzrośnie poziom zaufania społecznego (choć nie instytucjonalnego),
docenimy wolność i ludzi wokół. Dobry nastrój koreluje
pozytywnie z chęcią niesienia pomocy, więc będziemy przejawiać
więcej drobnych zachowań prospołecznych na co dzień — zapytamy
starszą sąsiadkę o zdrowie, czy zrobimy przelew na rzecz chorego
dziecka. Część inicjatyw wypracowana jako interwencja kryzysowa w
dobie pandemii — na przykład zakupy dla seniora czy telefony
zaufania — zostaną utrzymane i przez jakiś czas będziemy się
w nie wolontaryjnie angażować.
Obok ulgi z odzyskanej
wolności doświadczać będziemy lęku związanego z widmem powrotu
epidemii. Konieczność zmierzenia się z nową
rzeczywistością — m.in. kryzysem gospodarczym — zmusi
nas do egocentrycznego zadbania o własne potrzeby. Jako
społeczeństwo przesuniemy się wówczas na kontinuum z integracji w
stronę izolacji i walki o byt — tym razem ekonomiczny.
Spadnie liczba zachowań
prospołecznych, rzadziej też otworzymy portfele na dobroczynność,
a pomagać będziemy raczej tym, z którymi łączą nas silne więzi
zgodnie z teorią doboru krewniaczego.
Za jakiś czas, kiedy gospodarczo znów staniemy na nogi, wrócimy do stanu sprzed pacjenta zero. Po COVID-19 pozostanie pamięć zwykłej ludzkiej solidarności, jak po powodzi w 1997 roku.
Anna Wilczyńska — absolwentka Leadership Academy for Poland — apolitycznej i bezstronnej inicjatywy edukacyjnej na rzecz rozwoju dobrego przywództwa w Polsce i na świecie. Psycholog, coach, trener, była Prezes Stowarzyszenia WIOSNA, organizatora takich projektów społecznych jak Szlachetna Paczka czy Akademia Przyszłości.
Tekst powstał dla Leadership Academy for Poland – apolitycznej i bezstronnej inicjatywy edukacyjnej na rzecz rozwoju dobrego przywództwa w Polsce i na świecie.
