Kultura
Dni Muzyki Żydowskiej w Szczecinie (wydarzenie wirtualne)
W dniach 19 – 20 września br. odbędzie się trzecia edycja Dni Muzyki Żydowskiej w Szczecinie. To unikatowe spotkania z muzyką klezmerską i synagogalną. Z uwagi na zagrożenie epidemiczne, festiwal odbędzie się w formie wirtualnej. Koncerty zostały nagrane w imponujących wnętrzach Muzeum Narodowego w Szczecinie. Ich premiera będzie miała miejsce w internecie, na portalach społecznościowych oraz stronach internetowych organizatorów.
Słuchacze poprzednich edycji pamiętają Dni Muzyki Żydowskiej za sprawą niezwykłej atmosfery, jaka każdorazowo towarzyszyła koncertom na wypełnionym do ostatniego miejsca dziedzińcu Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych.
Ten niezwykły klimat wrześniowych wieczorów, powoli zapadający zmrok, dyskretne światła
i swobodnie płynąca muzyka to wspaniałe osiągnięcie, które udaje nam się powtarzać – mówi Aleksandra Golińska z fundacji SPOT.ON ART, która jest organizatorem wydarzenia. – Wokół Dni Muzyki Żydowskiej wytworzyła się już cała społeczność słuchaczy, którzy wracają do nas co roku, przyjeżdżając nawet z innych miast.
Jak wszystkie plany kulturalne, tak i organizację kolejnej edycji o mało nie przekreślił koronawirus.
Z jednej strony zamknięta przestrzeń muzealnego dziedzińca stanowiłaby zbyt wielkie ograniczenie dla artystów i słuchaczy, z drugiej strony nie chcieliśmy rezygnować z genius loci. Muzyka żydowska świetnie brzmi u stóp wielkiego pomnika Mojżesza, który stał się już naszym znakiem rozpoznawczym, a także w inspirujących przestrzeniach Muzeum – tłumaczy Jakub Stefek, organista i twórca programu Dni Muzyki Żydowskiej. Z pomocą przyszedł ministerialny program „Kultura w sieci”. Zarejestrowane koncerty zostaną udostępnione nieodpłatnie w Internecie.
Poza muzealnym dziedzińcem widzowie zobaczą także niezwykłe wnętrza Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina w Ratuszu Staromiejskim. Tam nagrany został koncert „Klezmerska tradycja”, w którym muzyka źródeł została zaprezentowana przez kwartet klarnetowy Dance of Fire. Zmienność rytmiczna, swobodny charakter, improwizowane melodie i żywiołowość mieszająca się z melancholią to cechy charakterystyczne dawnej muzyki żydowskiej w Europie środkowej. Jej ślady można odnaleźć w niezliczonych, również współczesnych, gatunkach muzycznych.
Tworzymy wielowątkową opowieść o tym, jak przeszłość łączy się z teraźniejszością, a oba wymiary łączy umiłowanie piękna – dodaje Jakub Stefek.
Niemniej ciekawy będzie drugi koncert – „Muzyka Nowej Synagogi”. To kolejny rozdział muzycznej historii dawnej bożnicy przy ulicy Zielony Szaniec (obecna Dworcowa), w której śpiewali wybitni kantorzy i chóry przy akompaniamencie organów. Program złożony jest z utworów Arno Nadela – zupełnie zapomnianego dziś kompozytora, który urodził się w Wilnie, a zginął w Auschwitz.
Jako pierwsi po wojnie sięgamy po jego utwory, łączące stare tradycje z nowoczesnym językiem muzycznym. To niezwykle dogłębnie przemyślana muzyka – tłumaczy Stefek. Nadel, co wiemy z jego notatek, całe życie poszukiwał odpowiedzi na pytanie „co to znaczy – żydowski?”. Podążając jego tokiem rozumowania możemy sami sobie zadawać pytania „co to znaczy – polski?” albo „szczeciński?”.
Dodatkowo, jego muzyka została nagrana na najnowszej wystawie w Muzeum Narodowym w Szczecinie „Piękność twą widzę. Od Čiurlionisa do Kairiūkštisa – sztuka litewska pierwszej połowy XX wieku”, dzięki której uda się przenieść w miejsce i czasy Arno Nadela również wizualnie. By wziąć udział w nagraniach, do Szczecina po raz drugi przyjechał Isidoro Abramowicz – dyrektor muzyczny Gminy Żydowskiej w Berlinie i obecnie jeden z najsłynniejszych żydowskich kantorów na świecie.
KONCERT „KLEZMERSKA TRADYCJA”
Sobota, 19 września 2020, godz. 19:00
Premiera filmu na portalu facebook.com/muzeum.szczecin
W dzisiejszych czasach z zagadnieniem muzyki żydowskiej nierozerwalnie złączone są skrzypce i klarnet. Zanim nabrały one współczesnych kształtów, żydowscy muzycy grali głównie na szałamajach – piszczałkach z bocznymi otworami i podwójnym stroikiem. Ponieważ w synagogach muzyka instrumentalna była aż do XIX wieku zakazana na znak żałoby po zburzonej Świątyni jerozolimskiej, klezmerzy występowali przy okazjach świeckich. W odróżnieniu od poprzednich edycji, tym razem postanowiliśmy sięgnąć do dziedzictwa klezmerów, aby przeanalizować historię tej muzyki i jej przemiany. Okazało się, że stare melodie łączą się nie tylko z klimatami arabskimi czy bałkańskimi, ale ich echa słychać nawet… w chorale gregoriańskim. W pierwszym koncercie najpierw cofniemy się w czasie i posłuchamy tradycyjnych melodii żydowskich, aby po chwili przekonać się, jak żyją one w różnych utworach do dnia dzisiejszego.
Wykonawcy:
Kwartet „Dance of Fire” w składzie:
Grzegorz Tobis – klarnet, instrumenty perkusyjne, aranżacje
Waldemar Żarów – klarnet, bassethorn
Piotr Wybraniec – klarnet
Tomasz Żymła – klarnet basowy
KONCERT „MUZYKA NOWEJ SYNAGOGI: ARNO NADEL”
Niedziela, 20 września 2020, godz. 19:00
Premiera filmu na portalu facebook.com/muzeum.szczecin
Rok temu w ramach koncertu Muzyka Nowej Synagogi przypomnieliśmy postać najważniejszego kompozytora muzyki synagogalnej – Louisa Lewandowskiego, który tworzył między innymi na zamówienie Gminy Żydowskiej w Szczecinie. W tym roku odkrywamy Arno Nadela – kompozytora, muzykologa, filozofa, popularyzatora, organistę, poetę i malarza. Urodził się w Wilnie, kształcił w Królewcu, mieszkał w Berlinie, odwiedzał Szczecin. Jego muzyka to rezultat wielu przemyśleń na temat świata, Boga, człowieka i jego tożsamości. Niezwykły styl stanowi połączenie tradycyjnych melodii z nowoczesnym językiem muzycznym. Arno Nadel doskonale wykorzystywał wszystkie możliwości organów, kantora i chóru – uważał, że prawdziwą muzyką żydowską jest tylko muzyka synagogalna (czyli sakralna). Do końca wierząc w dobro, prawdę i piękno, zginął w Auschwitz, a jego muzyka nie zabrzmiała ponownie w Szczecinie aż do tej pory.
Wykonawcy:
Isidoro Abramowicz – kantor
Jakub Stefek – organy
Zespół wokalny Cantus Delicium
Tomasz Szutkowski – dyrygent
SYLWETKI ARTYSTÓW:
Dance of Fire – pierwszy w Polsce kwartet klarnetowy specjalizujący się w muzyce źródeł. Jest laureatem 20th International Jewish Music Festiwal w Amsterdamie. Jego członkowie to absolwenci Akademii Muzycznej w Katowicach i muzycy czołowych polskich orkiestr. Połączyli się w 2014 roku, aby wspólnie realizować pasję do muzyki tradycyjnej, poszukując nowych barw i środków ekspresji. Wytworzyło to ognistą mieszankę klasycznej techniki i ludowej energii.
Isidoro Abramowicz – kantor Synagogi przy Pestalozzistrasse w Berlinie, dyrektor muzyczny Gminy Żydowskiej w Berlinie, a także kierownik studiów kantoralnych w Abraham Geiger Kolleg w Berlinie. Obecnie jeden z najbardziej rozpoznawalnych żydowskich kantorów na świecie. Związany z żydowskim życiem w Skandynawii, Izraelu, a także rodzinnej Argentynie. Poza obowiązkami kantora, jego wielką pasją jest również tango – mamy nadzieję, że i na tym polu będziemy mogli go w przyszłości gościć w Szczecinie.
Jakub Stefek – wykładowca Akademii Sztuki w Szczecinie i absolwent Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Od 2018 roku ponownie związany z rodzinnym Szczecinem, gdzie prowadzi szereg przedsięwzięć, a także współpracuje z Filharmonią im. M. Karłowicza. Konieczność przygotowań zapowiedzi do koncertów Dni Muzyki Żydowskiej zaowocowała tematem jego pracy doktorskiej o żydowskich organach i literaturze pisanej na ten instrument w synagogach.
Zespół Wokalny Cantus Delicium – chór powstały jako zespół parafialny z czasem rozrósł się do grupy młodych ludzi pełnych pasji i ambicji. Początkowy repertuar oparty głównie na pieśniach w języku łacińskim wzbogacony został o muzykę cerkiewną, ludową, a także rozrywkową. Dyrygentem jest dziekan Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego Tomasz Sztukowski. Cantus Delicium pod jego kierownictwem zdobył już imponującą ilość nagród na konkursach w Polsce i Europie.
ORGANIZATOR
Fundacja SPOT.ON ART
WSPÓŁORGANIZATOR
Muzeum Narodowe w Szczecinie
PARTNER GŁÓWNY
Abraham Geiger Kolleg w Poczdamie
Narodowe Centrum Kultury
WYDARZENIE WSPÓŁFINANSOWANE przez Miasto Szczecin
PROJEKT WSPARŁA FINANSOWO Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej
PARTNERZY WSPIERAJĄCY
Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A
Radunix
PATRONAT MEDIALNY
Portal informacyjny wSzczecinie.pl
Kurier Szczeciński
Twoje Radio
Kultura
Contra plures. Przegląd polskiego monodramu w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie
Gdy Szymek Pietruszka snuje swą opowieść, u widzów śmiech miesza się z głęboką refleksją i wzruszeniem. Już w niedzielę 1 września w zamkowym przeglądzie Contra plures kolejny znakomity monodram – „Kamień na kamieniu” na podstawie powieści o tym samym tytule jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich pisarzy.
Na spektakl „Kamień na kamieniu” Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie zaprasza w niedzielę 1 września o godz. 20:00. Tym razem w podwójnej roli – aktora i reżysera – Andrzej Róg, dobrze znany bywalcom krakowskich teatrów. W tym roku świętuje 40-lecie pracy scenicznej. Od 1984 roku aktor Teatru STU, ale współpracujący także z wieloma scenami Krakowa oraz innych miast, m.in. Tarnowa czy Łodzi.
Aktor wszechstronny z dużym, różnorodnym teatralnym dorobkiem – m.in. Rejent Milczek w „Zemście”, Poloniusz z „Hamleta”, Tichon w „Biesach” czy Żyd z „Wesela”, ale i Tetmajerowski Zwyrtała w spektaklu „Śleboda, czyli powaby życia”.
Dobrze śpiewa. Przez wiele lat śpiewał żydowskie piosenki słynnego ostatniego klezmera Galicji Leopolda Kozłowskiego. Udowodnił to także rolami m.in. w sztukach „Przybory, Wasowskiego dom wyobraźni”, „Labirynt” czy „Cabaret”. Świetne duety na scenie tworzy z Beatą Rybotycką, co skromnie kwituje: „Ogrzewam się w jej świetle”.
Ostatnio telewidzowie mogli go zobaczyć np. w serialu historycznym „Matylda”.
Monodram, który w Szczecinie zaprezentuje zamkowej publiczności, to adaptacja powieści wybitnego polskiego pisarza Wiesława Myśliwskiego (dwukrotnego zdobywcy Nagrody Literackiej Nike za późniejsze dzieła). „Kamień na kamieniu” uznawana jest za jedną z najważniejszych powieści Myśliwskiego. I choć z pozoru to bardzo polska książka – opowieść z nurtu chłopskiego – to jednak tak uniwersalna, że zachwyca czytelników na całym świecie. Do tego stopnia, że jeden z będących pod jej wrażeniem czytelników holenderskich zapisał autorowi w spadku swój dom. A gdyby Myśliwski spadku nie chciał przyjąć, miał go otrzymać wydawca, który tłumaczy i edytuje dzieła pisarza w Holandii (i tak się właśnie stało).
W monodramie „Kamień na kamieniu” Andrzej Róg skupia się na tematach dotyczących jego pokolenia oraz ludzi młodych, żyjących tu i teraz. Kieruje się słowami samego autora: „Literatura jest nie tylko poszukiwaniem prawdy o świecie, jest także, a może przede wszystkim, poszukiwaniem prawdy o sobie samym…”. Widzowie stają się uczestnikami opowieści o bohaterze każdego polskiego zaścianka, „słowiańskiej duszy” – Szymka Pietruszki, który snuje opowieść o sprawach przyziemnych i metafizycznych. Interaktywny charakter akcji scenicznej sprawia, że monodram odbierany jest jak spektakl.
Contra plures to pierwsza inicjatywa pokazania szczecińskiej publiczności dorobku polskiego monodramu. Na przegląd składają się kreacje mistrzowskie, umożliwiające bliskie doświadczenie aktorskiego kunsztu oraz najnowsze propozycje młodego pokolenia twórców. Przegląd w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie rozpoczął się 22 sierpnia znakomicie przyjętym monodramem „Simona K. wołająca na puszczy” Agnieszki Przepiórskiej. W programie Zamek przygotował osiem wyjątkowych spektakli w wykonaniu znakomitych aktorek i aktorów.
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Projekt jest współfinansowany z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego w ramach dotacji celowej na realizację zadania pn. Contra plures – Przegląd Polskiego Monodramu w Zamku Książąt Pomorskich 2024.
KAMIEŃ NA KAMIENIU
1 września (niedziela), godz. 20:00
Duży Dziedziniec
Bilety: 50 zł
Reżyseria: Andrzej Róg
Występuje: Andrzej Róg
Kultura
Koncert Agnieszki Hekiert w Niekłończycy – mieszanka jazzu i natury
W magicznym otoczeniu wiejskich krajobrazów w Niekłończycy, odbędzie się wyjątkowe wydarzenie muzyczne. W sobotę, 10 sierpnia, o godzinie 19:00, znana wokalistka jazzowa i ceniona trenerka wokalna z programu „Twoja Twarz Brzmi Znajomo”, Agnieszka Hekiert, wystąpi wraz ze swoim trio.
Gmina Police
Kobiecy trening taneczny w gorących rytmach Salsation
Daj się porwać energetycznej muzyce i uwolnij swoje emocje poprzez ruch! Przyłącz się do wspólnego treningu tanecznego w gorących, kobiecych rytmach i poczuj radość, jaką daje taniec! Dołączając do naszego spotkania, masz gwarancję znakomitej zabawy i czasu spędzonego w gronie inspirujących kobiet. Przy tym wcale nie musisz mieć umiejętności tanecznych – liczy się zabawa, a dobry humor i pozytywna energia to wszystko, czego potrzebujesz na nasze spotkanie.
