Zachodniopomorskie

Zamek Książąt Pomorskich – odkryty fragment muru z przełomu XIV i XV w.

Fragment muru – którego pochodzenie eksperci szacują na przełom XIV i XV wieku – chroniącego zabudowę zamkowego wzgórza od strony ul. Kuśnierskiej, odkryty został podczas prac związanych z rozbiórką południowego tarasu Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.

Opublikowane

w dniu

Mur ma wysokość około 3 metrów, głębokość około 160 cm. Zbudowany został w układzie warstwowym z polnych kamieni i cegieł. W trakcie konserwacji zostaną wzmocnione uszkodzone fragmenty oraz uzupełniona zaprawa łącząca poszczególne elementy – informują historyk sztuki dr Małgorzata Gwiazdowska, która pełni ze strony Zamku nadzór konserwatorski nad pracami oraz archeolog Marek Dworaczyk, który sprawuje nadzór archeologiczno-architektoniczny. Ich zdaniem mur jest cennym reliktem z przełomu XIV i XV wieku.

Może on być fragmentem średniowiecznego budynku, na którym już później, w okresie renesansu zbudowane zostało skrzydło południowe – uważa Marek Dworaczyk.

„Ukształtowane w drugiej połowie XIV wieku założenie zamkowe było sukcesywnie rozbudowywane przez następców Barnima III. Księciu Kazimierzowi V przypisuje się rozpoczęcie budowy skrzydła południowego (tzw. Dużego Domu) i otoczenie całego założenia murem obronnym, który – na skutek protestu mieszczan – książę musiał rozebrać. Rozpoczęte prace kontynuował najsłynniejszy z Gryfitów – Bogusław X, gdy przygotowywał się do ślubu z królewską córką Anną Jagiellonką” (…) Jednak dopiero działania podjęte przez jego syna Barnima XI nadały Dużemu Domowi rezydencjonalny charakter, utrzymany w późnośredniowiecznej stylistyce…” – czytamy w I tomie monografii „Karty z dziejów zamku książęcego w Szczecinie” w rozdziale „Architektura założenia zamkowego w czasach książęcych (1346-1637) autorstwa Marii Łopuch i Wojciecha Łopucha.

Eksperci podkreślają, że celem aktualnie prowadzonych w Zamku prac jest nie tylko poprawa stanu technicznego i użytkowego zabytku. Znaczącym elementem inwestycji jest towarzyszący jej proces badawczy, obejmujący badania archeologiczne i architektoniczne, oraz wymóg dostosowania w harmonijny sposób elementów nowych do zabytkowej budowli.

„Zamek Książąt Pomorskich znany w obecnej formie mieszkańcom i turystom jest wynikiem powojennej odbudowy, którą poprzedziły szczegółowe analizy, badania oraz dyskusje co do ostatecznego kształtu budowli – czytamy w informacji ekspertów. – Podczas wielu lat badań archeologicznych, architektonicznych i kwerend archiwalnych udało się zachować i odtworzyć bryłę zamku z czasów jego największej świetności, a więc renesansowej przebudowy z zachowanym gotyckim skrzydłem południowym. Pomimo tamtej odbudowy zamku odnajdujemy w podziemiach budowli również jeszcze dzisiaj nieznane wcześniejsze relikty, dokumentujące jego architektoniczne dzieje”.

Podczas trwających obecnie na zamku robót odsłaniane są również inne fragmenty, zdaniem ekspertów – pozostałości mniejszej rangi, które zostały udokumentowane. Za takie dr Małgorzata Gwiazdowska i Marek Dworaczyk uznają odsłonięte w północno-wschodnim narożniku zamku fundamenty wieży widokowej z czasów pruskich czy pozostałości zburzonej podczas wojny zabudowy mieszczańskiej.

Wieża została zbudowana w 1840 roku wg projektu architekta Otto Scabella z Krajowej Dyrekcji do Spraw Budowlanych, autora projektów m.in. Gimnazjum Mariackiego i szczecińskiego dworca. Wieża częściowo zniszczona, przetrwała wojenne bombardowania i została po wojnie rozebrana, jako element wtórny nie podlegający wówczas ochronie konserwatorskiej – wyjaśnia dr Gwiazdowska. – Znalezisko zostało udokumentowane i zarys budowli zostanie zaznaczony w nawierzchni zamkowych tarasów.

Relikty zabudowy mieszczańskiej z XIX/XX w. od strony wschodniej, które uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej (prawdopodobnie pozostałości po oficynach kamienic usytuowanych przy zachodniej pierzei ul. Panieńskiej) zostały udokumentowane, a ich stropy usunięte.

Prace rozbiórkowe związane z modernizacją zamkowych tarasów trwają od ubiegłego roku.

W sierpniu 2022 Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie podpisał umowę z Mostostalem Warszawa SA – wyłonionym w przetargu wykonawcą inwestycji pod nazwą

„Kompleksowe zagospodarowanie tarasów oraz odbudowa skrzydła północnego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie”. W jej efekcie zmodernizowane mają być wszystkie zamkowe tarasy (południowy, wschodni i północny) oraz skarpa północna, a także odbudowane skrzydło północne. Zgodnie z umową na prace w zakresie tarasów wykonawca ma 18 miesięcy, na pozostałe – 30 miesięcy.

Odkrycie reliktów nie ma wpływu na termin realizacji inwestycji.

Wykonawca realizuje inwestycję w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Oznacza to, że musi przygotować niezbędną dokumentację projektową, uzyskać wszelkie wymagane zgody i opinie, a następnie wykonać roboty budowlane. Obecnie trwa weryfikacja dokumentacji projektowej.

Całość prac kosztować ma prawie 85 mln zł, z czego blisko 31 mln zł na modernizację tarasów dofinansowane zostanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Pozostała kwota pochodzi  z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego.

Materiały Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie

Zachodniopomorskie

Kluczowy krok dla Zachodniej Obwodnicy Szczecina

Do Wojewody Zachodniopomorskiego złożony został wniosek o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla Zachodniej Obwodnicy Szczecina w ciągu drogi ekspresowej S6. Wniosek ten dotyczy wszystkich trzech odcinków realizacyjnych o łącznej długości 48,9 km, z tunelem pod Odrą o długości 5 km, który po wybudowaniu będzie najdłuższym takim obiektem w Polsce. Przetarg na realizację tej trasy, po uzyskaniu niezbędnych dokumentów i pozwoleń, powinien być ogłoszony w ciągu najbliższych kilku miesięcy.

Opublikowane

w dniu

Skala tego przedsięwzięcia jest naprawdę ogromna, blisko 50 kilometrów drogi ekspresowej, w tym najdłuższy tunel w Polsce, o długości 5 kilometrów, będzie to tunel dwunawowy, w każdej nawie będzie dwupasmowa jezdnia.

Pozwolenia na budowę i przejęcie nieruchomości pod drogę

Decyzja ZRID umożliwi przyszłemu wykonawcy rozpoczęcie budowy Zachodniej Obwodnicy Szczecina. Zostaną w niej również zatwierdzone granice terenu pod budowę trasy. Wszyscy właściciele nieruchomości, które mają zostać przejęte pod drogę, zostaną poinformowani przez Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki (na adres wskazany w ewidencji gruntów i budynków) – najpierw o wszczęciu postępowania, a następnie o wydaniu decyzji ZRID, po której ruszy procedura odszkodowawcza prowadzona przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronach internetowych GDDKiA.

Ring wokół Szczecina

Nowa trasa odciąży obecny przebieg dróg A6, S3 i S6 omijający Szczecin od południa oraz wschodu. W miesiącach letnich, ze względu na znaczne natężenia ruchu, tworzą się na nim spowolnienia i zatory drogowe. Nowa S6 domknie ring wokół Szczecina, co znacząco poprawi skomunikowanie całej aglomeracji szczecińskiej z siecią dróg szybkiego ruchu. Nowa droga będzie miała szczególne znaczenie dla położonych na północ od Szczecina Polic. Obecnie, aby dojechać z Polic do węzła Goleniów Północ (S3/S6), trzeba przejechać 58 km. Po wybudowaniu obwodnicy trasa ta skróci się do 23 km, a czas przejazdu kilkukrotnie. Z centrum Szczecina wyprowadzona zostanie znacząca część ruchu samochodowego, w tym pojazdów jadących do zakładów chemicznych w Policach.

Budowa Zachodniej Obwodnicy Szczecina przewidziana jest w ramach Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 roku (z perspektywą do 2033 roku).

Tunel pod Odrą – kluczowy element inwestycji

Zachodnia Obwodnica Szczecina przetnie na północ od Polic rzekę Odra, którą prowadzi tor wodny do portu w Szczecinie. Ze względu na uwarunkowania terenowe i kwestie środowiskowe S6 będzie przechodziła pod Odrą tunelem o długości 5 km. Będzie to dwururowy obiekt drążony maszyną TBM (ang. Tunnel Boring Machine). Średnica zewnętrzna tunelu będzie wynosiła 14,85 m, grubość obudowy 60 cm. Na przebiegu tunelu zaplanowano 19 przejść poprzecznych między nawami, które będą służyły również do ewakuacji w sytuacjach niebezpiecznych. Spód konstrukcji tunelu będzie schodził maksymalnie 51 m poniżej poziomu terenu, natomiast jezdnia będzie na głębokości do 45 m. Odcinki wjazdowe do tunelu będą mieć długość około 600 m.

Trzy odcinki realizacyjne

Budowa Zachodniej Obwodnicy Szczecina (ZOS) w ciągu drogi ekspresowej S6 została podzielona na trzy odcinki realizacyjne.

Kołbaskowo – Dołuje (13,6 km)

Odcinek ten rozpocznie się na połączeniu z II etapem obwodnicy Przecławia i Warzymic w ciągu DK13 (przetarg na realizację tej inwestycji ogłosiliśmy w ubiegłym tygodniu). Tu ZOS, poprzez węzeł Siadło Górne, włączy się w układ drogowy nowego węzła Szczecin Zachód na autostradzie A6. Trasa przetnie następnie wiaduktem linie kolejową Berlin – Szczecin. Dalej droga będzie biegła w kierunku północnym, od wschodu omijając m. Będargowo. Za tą miejscowością będzie się znajdował węzeł drogowy Będargowo. Następnie S6 będzie przecinała linię kolejową Szczecin – Stobno Szczecińskie (będzie tu estakada o długości 284 m – najdłuższy obiekt mostowy na całej ZOS). S6 między Dołujami i Skarbimierzycami przetnie obecną DK10. Węzeł drogowy Dołuje powstanie około 900 m na północ od DK10 i będzie łączył S6 z obwodnicą Mierzyna w ciągu DK10, która będzie budowana równolegle z ZOS przez GDDKiA i Miasto Szczecin. Wzdłuż S6 powstanie też łącznik do obecnego przebiegu DK10. Dalej S6 będzie od wschodu omijać Wołczkowo (w pobliżu tej miejscowości będzie kończył się pierwszy odcinek realizacyjny ZOS).

Na tym odcinku powstaną dwa węzły drogowe i 18 obiektów mostowych, w tym 8 przejść dla zwierząt. W ramach inwestycji powstanie również obwód utrzymania drogi przy węźle Siadło Górne.

Dołuje – Police (11,9 km)

Odcinek ten rozpocznie się na wschód od m. Wołczkowo. Nowa trasa przetnie następnie drogę powiatową Wołczkowo – Dobra. Węzeł drogowy Dobra będzie zrealizowany w nowej lokalizacji i będzie łączył S6 od wschodu z przewidzianą do realizacji przez gminę Dobra obwodnicą Wołczkowa, a od Zachodu z ul. Dereszową i przez nią z istniejącą drogą powiatową. Dalej nowa S6 będzie przechodziła między miejscowościami Sławoszewo i Bartoszewo. Na południe od tej pierwszej miejscowości będzie zlokalizowane Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP) Sławoszewo, na którym będą parkingi i toalety. Przebieg S6 będzie zmieniał się na kierunek wschodni. Trasa będzie wchodziła w tereny leśne, gdzie przewidziano realizację aż czterech górnych przejść dla zwierząt. Droga ekspresowa S6 na południe od Tanowa przetnie DW115, a następnie na wschód od tej miejscowości DW114. Na połączeniu z DW114 powstanie węzeł drogowy Tanowo. Następnie trasa drogi ekspresowej będzie prowadziła na północ od m. Trzeszczyn. Tu też będzie się kończył drugi odcinek realizacyjny ZOS.

W ramach tego odcinka powstaną dwa węzły drogowe i 14 obiektów mostowych, w tym cztery górne przejścia dla zwierząt i pięć dolnych.

Police – Goleniów (23,4 km)

Odcinek rozpocznie się około 1,5 km na zachód od węzła drogowego Police, który powstanie na połączeniu z ulicami Kuźnicką oraz Piotra i Pawła (prowadzącymi do Zakładów Chemicznych), a także od strony południowej z DW114 i realizowaną obecnie przez gminę Police obwodnicą. Przy węźle będzie zlokalizowany obwód drogowy wraz z centrum zarządzania tunelem. Tuż za węzłem rozpocznie się wlot do tunelu drogowego przechodzącego pod instalacjami Zakładów Chemicznych, liniami kolejowymi, DW114, terenami portu Police i nurtem Odry. Wylot zlokalizowany będzie około 500 m od wschodniego brzegu Odry. S6 po wyjściu na poziom terenu będzie biegła w kierunku m. Święta, omijając tę miejscowość od północy. Dalej droga będzie prowadziła w kierunku wschodnim, przechodząc na północ od m. Modrzewie, gdzie będzie zlokalizowany węzeł drogowy na skrzyżowaniu z DW111. Około 2,4 km na wschód od węzła drogowego Modrzewie powstanie MOP Bolesławice, na którym oprócz parkingów i toalet przewidziano rezerwę terenu pod budowę stacji paliw i restauracji. Trasa połączy się z istniejącymi drogami ekspresowymi S3 i S6 na węźle Goleniów Północ, który zostanie rozbudowany o relacje w kierunku nowej S6.

Inwestycja będzie obejmowała budowę dwóch węzłów drogowych i rozbudowę jednego, budowę 22 obiektów mostowych, w tym aż ośmiu nad ciekami wodnymi. Ich przyczółki będą rozstawione szerzej, aby zapewnić odpowiednią przestrzeń wzdłuż cieku na przejście dla zwierząt. Powstaną również dwa duże górne przejścia dla zwierząt.

Finał wielu lat prac przygotowawczych

Koncepcja budowy drogi, która od północy i zachodu ominie Szczecin wraz z przeprawą przez Odrę, pojawiła się na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. W latach 90. przygotowano pierwsze koncepcje przebiegu trasy. Od 2007 roku samorządy lokalne wraz z Samorządem Województwa przygotowywały dokumentację niezbędną do uzyskania decyzji środowiskowej i następnie prowadziły trwający kilka lat proces uzyskiwania tej decyzji. W 2015 roku Zachodnia Obwodnica Szczecina została wpisana do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych jako przebieg drogi ekspresowej S6. W grudniu 2017 roku Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego uzyskał ostateczną decyzję środowiskową, w której został wyznaczony przebieg tej inwestycji. Następnie proces przygotowawczy prowadziła już GDDKiA.

W 2018 roku ogłosiliśmy przetarg na opracowanie Koncepcji programowej wraz z badaniami podłoża. Kompletną dokumentację, która kosztowała 24 mln zł, otrzymaliśmy w 2021 roku. Na jej potrzeby wykonano szeroki zakres badań podłoża – w tym wiercenia na głębokość 90 m na przebiegu tunelu pod Odrą. Opracowana wówczas dokumentacja ustaliła podstawowe rozwiązania projektowe i określiła ostateczną długość tunelu pod Odrą na 5 km, co pozwoliło na uniknięcie kolizji z obszarem i instalacjami Zakładów Chemicznych w Policach.

W 2022 roku ruszył dalszy etap prac projektowych – przygotowanie projektu budowlanego. Prace były już prowadzone w podziale na poszczególne odcinki realizacyjne. Łączny koszt tych prac sięgnął 60 mln zł. Opracowana została szczegółowa dokumentacja projektowa wraz z raportami do ponownej oceny oddziaływania na środowisko. W toku tych prac szczególną uwagę zwracaliśmy na wybór optymalnych rozwiązań projektowych, zwłaszcza dla obiektów inżynierskich, w tym tunelu pod Odrą. Łącznie podczas prowadzonych w ostatnich latach prac projektowych wykonano 63 km wierceń i 22 km sondowań na głębokości od 3 do 90 m. W tym roku dokumentacja projektowa została zakończona i odebrana, co umożliwiło złożenie wniosku o decyzję ZRID.

Czytaj dalej

Zachodniopomorskie

Czasowy zakaz połowu ryb w Odrze. To w związku z sytuacją popowodziową

Od 26 września br. do 15 października obowiązuje całkowity zakaz amatorskiego połowu ryb na całym zachodniopomorskim odcinku rzeki Odry oraz na Jeziorze Portowym. Taką uchwałę przyjął Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego. Powodem podjęcia decyzji jest przechodząca na Odrze fala wezbraniowa niosąca zanieczyszczone wody popowodziowe.

Opublikowane

w dniu

W związku z przesuwającą się falą wezbraniową na Odrze, która może nieść ze sobą różnego rodzaju zanieczyszczenia, wydaliśmy całkowity zakaz amatorskiego połowu ryb. W najbliższych dniach musimy zachować szczególną ostrożność w kontakcie wodami Odry – mówi marszałek województwa Olgierd Geblewicz. – Będziemy śledzić komunikaty i decyzje odpowiednich służb monitorujących na bieżąco stan rzeki. Jeśli będą one niepokojące, a fala popowodziowa utrzyma się dłużej lub przyniesie duże zanieczyszczenie, to zakaz może być przedłużony – dodaje marszałek.
Zakaz obejmuje cały odcinek rzeki Odry (obwody rybackie rzeki Odry – nr 3, 4, 5) na terenie województwa zachodniopomorskiego oraz Jezioro Portowe w okolicach wyspy Puckiej.
Ze względu na sytuację powodziową od poniedziałku, 23 września br. na terenie województwa zachodniopomorskiego obowiązuje zakaz żeglugi na Odrze. Ponadto nie można latać dronem ani innymi jednostkami lotniczymi nad korytem rzeki. Zabronione jest także poruszanie się po wałach przeciwpowodziowych.

Czytaj dalej

Zachodniopomorskie

Zachodniopomorskie przygotowane na możliwe wezbrania wód

Województwo zachodniopomorskie pozostaje w stanie gotowości na wypadek ewentualnych zagrożeń związanych z lokalnymi wezbraniami wód. Choć prognozy wskazują na brak znaczących niebezpieczeństw, władze województwa są przygotowane na każdą ewentualność.

Opublikowane

w dniu

W czwartek wojewoda Adam Rudawski zwołał posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, w którym udział wzięli przedstawiciele straży pożarnej, policji, wojska, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie oraz włodarze miast, powiatów i gmin. Dyskutowano o możliwych scenariuszach związanych z lokalnymi wezbraniami wód w Trzebieży, Szczecinie i Gryfinie.

Aktualnie w województwie zachodniopomorskim nie przewiduje się niebezpiecznych zjawisk pogodowych. Możliwe są czasowe, lokalne wezbrania wód z przekroczeniem stanów ostrzegawczych w Trzebieży, Szczecinie i Gryfinie. Z prognoz wynika, że nawet jeśli wystąpią, nie będą znaczące. Jesteśmy przygotowani na każdą ewentualność – powiedział wojewoda Adam Rudawski na konferencji prasowej w Szczecinie.

Zachodniopomorska Państwowa Straż Pożarna (PSP) oraz Ochotnicza Straż Pożarna (OSP) są w pełnej gotowości, aby w razie potrzeby szybko zareagować na możliwe podtopienia. Pomimo wysłania zasobów ratowniczych do województw dolnośląskiego i opolskiego, region zachodniopomorski dysponuje wystarczającymi siłami do ochrony mieszkańców.

Strażacy Państwowej Straży Pożarnej i strażacy ochotnicy wspierają działania w województwie dolnośląskim i opolskim. Zadysponowanych jest tam 63 strażaków i 18 pojazdów, co stanowi 4% naszych zasobów ratowniczych. Do dyspozycji na terenie województwa zachodniopomorskiego mamy 2600 druhów OSP i 1525 strażaków PSP oraz sprzęt: samochody, kłady, łodzie, pompy o wysokiej wydajności. Znamy Odrę i wiemy, w których miejscach mogą wystąpić ewentualnie niewielkie podtopienia. Jesteśmy w stałym kontakcie z samorządowcami, tak, aby w razie potrzeby szybko reagować – powiedział zachodniopomorski komendant PSP w Szczecinie, st. bryg. Mirosław Pender.

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz jego powiatowe odpowiedniki monitorują sytuację na bieżąco. Codzienne odprawy z udziałem ministra MSWiA Tomasza Siemoniaka oraz służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo mają na celu szybkie reagowanie na zmieniające się warunki pogodowe.

W przypadku sytuacji kryzysowej do dyspozycji służb jest m.in. 350 tys. worków przeciwpowodziowych, ponad 350 różnych zapór i barier przeciwpowodziowych, pompy, agregaty, odzież ochronna i ratunkowa. Na bazie doświadczeń z południa Polski, zakupione zostaną 2 zestawy do internetu satelitarnego – poinformował wojewoda Rudawski.

Warto dodać, że obecne warunki pogodowe są korzystne. Jak poinformował Michał Durka, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie, w najbliższych dniach spodziewane jest obniżenie poziomu wód, co zminimalizuje ryzyko podtopień.

Nie identyfikujemy zagrożenia powodziowego, ale jesteśmy przygotowani na wypadek zmieniających się warunków atmosferycznych – przyznał Michał Durka. – Dobrą wiadomością jest zmiana warunków wiatrowych. Wiatr cofkowy wiać będzie tylko do jutra, więc aktualne podwyższone stany wody w Trzebieży w najbliższych dniach ustąpią. Obniży się też poziom wody na morzu i da to miejsce wodzie, która będzie płynąć z południa kraju.

Województwo zachodniopomorskie uruchomiło specjalny numer telefonu dla osób chcących pomóc powodzianom. Dzwoniąc pod numer 882 788 381 (czynny od 8 do 20), można uzyskać informacje o tym, gdzie można włączyć się w pomoc i jakie produkty są potrzebne. Wojewoda Rudawski zwrócił się także do starostów z prośbą o uruchomienie lokalnych numerów telefonów dla mieszkańców, pod którymi będą mogli uzyskać podobne informacje. Lista tych numerów ma być opublikowana na stronie internetowej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Czytaj dalej
Reklama

Na czasie